Na ekranach telefonów dotykowych, poręczach w tramwaju i klamkach, poza dotychczas powszechnie występującymi drobnoustrojami chorobotwórczymi, znalazły się aż trzy wysoce lekooporne bakterie! Mogą zagrażać przede wszystkim osobom starszym, małym dzieciom i osobom o obniżonej odporności.
Naukowcy przebadali przedmioty codziennego użytku, w tym poręcze w autobusach, tramwajach, klawiatury, ekrany smartfonów, toalety na dworcach, w muzeach, domach, monety, banknoty itp. W każdym przypadku znaleźli bakterie, które występują powszechnie i dla zdrowego człowieka nie stanowią zagrożenia, wymagają jednak zachowania odpowiedniej higieny. W gorszej sytuacji są osoby z obniżoną odpornością, które są bardziej podatne na zakażenia.
Gdzie naukowcy znaleźli bakterie, które mogą być rzeczywiście groźne?
• Klamka w biurze, rączka wózka z hipermarketu, uchwyt w tramwaju. Poza wieloma powszechnie spotykanymi drobnoustrojami znaleziono wysoko lekoodporną Staphylococcus epidermidis MRSCN. Bakterię tę znaleziono na każdej z wymienionych wyżej powierzchni. To drobnoustroje najczęściej izolowane z materiałów szpitalnych, szczególnie z krwi. Gatunki te powodują infekcje, szczególnie u osób z obniżoną odpornością. Mogą być jedną w przyczyn bardzo groźnego zakażenia krwi.
• Ekran dotykowy telefonu, banknoty, klamka w miejskiej toalecie, klawiatura w biurze. Na tych powierzchniach znaleziono m.in. oporne na metycylinę szczepy gronkowca Staphylococcus aureus MRSA, będące częstą przyczyną zakażeń wewnątrzszpitalnych. Wykształcony przez drobnoustroje typ oporności oznacza brak wrażliwości na wszystkie antybiotyki z grupy beta-laktamów – w tym penicyliny, cefalosporyny, monobaktamy czy karbapenemy. Ogromną rolę w zapobieganiu transmisji bakterii odgrywa dokładne mycie rąk.
• Klamka w toalecie miejskiej – tu można spodziewać się licznych drobnoustrojów. Na klamce znaleziono wspomniane wyżej szczepy groźnego gronkowca Staphylococcus aureus MRSA, ale także niebezpieczną E. coli ESBL. To nie jest “zwykła” bakteria. ESBL rozkłada antybiotyki zawierające pierścień ß-laktamowy – wszystkie z wyjątkiem cefamycyn i karbapenemów, tj. penicyliny, cefalosporyny oraz monobaktamy. Szczepy bakteryjne zdolne do syntezy ESBL zalicza się do patogenów alarmowych (tzw. alert pathogens). Często charakteryzują się one wielo-lekoopornością, co prowadzi do ograniczenia możliwości doboru skutecznej antybiotykoterapii.
Badanie zostało przeprowadzone we wrześniu 2016 roku metodą stosowaną do badania zanieczyszczeń dużych, płaskich lub wypukłych powierzchni. Próbki zostały pobrane z kilku miejsc badanej powierzchni przy pomocy sterylnych patyczków wymazowych. Pobrany wymaz został naniesiony na płytki ze stałą pożywką agarową lub selektywną pożywką płynną. Namnożone bakterie zostały zidentyfikowane przy użyciu innowacyjnego urządzenia Bioavlee, które łączy tradycyjną hodowlę bakterii z prędkością dyfrakcji laserowej i sztucznej inteligencji. Jest to w pełni zautomatyzowane urządzeniem diagnostycznym do identyfikacji bakterii.
